Η καταγγελία δεν είναι ρουφιανιά. Μάλλον η καταγγελία είναι ρουφιανιά μόνο σε περιπτώσεις που καταγγέλλει παρανομίες στο πλαίσιο ενός ανελεύθερου δικτατορικού ή αντιδημοκρατικού καθεστώτος. Εκείνη η καταγγελία είναι καλό να θεωρείται ρουφιανιά και να έχει αρνητικό σημασιολογικό περιεχόμενο. Όχι όμως η καταγγελία στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, πόσο μάλλον στο σχολείο μας, πόσο μάλλον σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού. Τότε είναι καταστροφικό να υπάρχει μια επικρατούσα άποψη και μια νοοτροπία που να θέλει την καταγγελία ρουφιανιά. Γιατί σε ένα τέτοιο καθεστώς η ανομία κάνει πάρτι, η όποια εξουσία που υπερασπίζεται το δημοκρατικά συντεταγμένο θεσμικό δίκαιο και τους αδυνάμους δεν έχει επίγνωση των κρουσμάτων και δεν μπορεί να επέμβει, και τέλος οι νόμοι χάνουν την ισχύ τους.
Δεν πάσχουμε από την απουσία ομάδων καταστολής ούτε από εξαιρετικά πολλά εγκληματικά μυαλά, ούτε στην Ελλάδα αλλά ούτε και στο σχολείο. Πάσχουμε από τη διαδεδομένη και επικρατούσα στάση και αντίληψη του παρατηρητή. Τη στάση εκείνου του «πολίτη» που δεν καταγγέλλει τον γείτονά του, μολονότι φοροδιαφεύγει, για να μην τον πούνε ρουφιάνο. Τη στάση εκείνου του μαθητή που δεν επισημαίνει τα κρούσματα bullying για να μην τον πούνε καρφί. Πάσχουμε από το γεγονός ότι η ηθική της εποχής προστάζει να κάνουμε το εύκολο και όχι το σωστό.
Η ετήσια ημέρα κατά του bullying δεν θα κάνει κανένα καλό, ούτε θα αντιμετωπίσει τα κρούσματα σχολικού εκφοβισμού ή βίας, γιατί τα υποκείμενα που λαμβάνουν μέρος στη συζήτηση εισέρχονται και αποχωρούν από αυτήν με τις ίδιες απόψεις, την ίδια νοοτροπία. Αν θέλει κανείς να αλλάξει την νοοτροπία στην Ελλάδα, ας καθιερώσει ετήσια ημέρα «Κατάγγειλε τον γείτονά σου» όπως στη Γερμανία ή «Κατάγγειλε τον συμμαθητή σου». Σ’ αυτήν την ημέρα θα πρέπει ο κάθε μαθητής σε ένα ανώνυμο χαρτάκι να καταγγείλει έναν συμμαθητή του για κάποιο παράπτωμα, όσο μικρό ή σημαντικό κι αν είναι αυτό, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας να απενοχοποιηθεί η καταγγελία. Εξάλλου και τα «μικρά» και τα «ασήμαντα» οφείλουν να καταγγέλλονται, εφόσον δόγμα της ηθικής είναι πως είτε κανείς κλέψει ένα, είτε κλέψει εκατομμύρια, είναι το ίδιο.
Η εξουσία στα δημοκρατικά καθεστώτα πηγάζει από τον λαό. Δεν μπορεί να τα ξέρει όλα. Η μαύρη τρύπα από την φοροδιαφυγή στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ανέρχεται σε κάτι δισεκατομμύρια. Αναρωτιέμαι αν για τους Έλληνες δεν ίσχυε πως καταγγελία είναι και ρουφιανιά, μήπως θα ήταν ευκολότερη η πάταξή της. Δεν ξέρω. Πάντως αν οι μαθητές κατήγγειλαν τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον, σίγουρα η κατάσταση θα βελτιωνόταν.
Βεβαίως όμως, εμάς μας αρέσει το bullying και τα πειράγματα όσο μας αρέσει η βία. Μας αρέσουν τα περιστατικά με ξύλο που όλοι συζητάμε και κουτσομπολεύουμε, όσο μας αρέσει να ακολουθούμε με ενθουσιασμό ως λαοθάλασσα παρέες που πάνε για ξύλο. Μετά από όλα αυτά μας αρέσει να δικαιολογούμε τον όποιον δεν καταγγέλλει τις ανομίες γιατί μπορεί και ο ίδιος να πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού ή να φάει δούλεμα, κι έτσι τα βρίσκουμε με την ηθική μας (ποια ηθική) και τη συνείδησή μας (ποια συνείδηση). Φυσικά, πάντοτε υπερασπιζόμενοι στις συζητήσεις τη δημοκρατία, την ισότητα, την πάταξη της ανομίας και την καταδίκη της βίας.
Έλληνας. Νεοέλληνας.
Του Κωνσταντίνου Ζβε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου