(Αιμο)δοῦναι και λαβεῖν

Πριν αναφερθώ σε οτιδήποτε σε αυτό το κείμενο, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω τον χαρακτήρα του: το παρόν κείμενο δεν έχει πολιτικό χαρακτήρα. Δεν έχει αριστερό, δεξιό, αναρχικό ούτε ακροδεξιό χαρακτήρα. Το παρόν κείμενο έχει έναν χαρακτήρα ο οποίος φαίνεται να έχει ξεχαστεί πίσω από την υπερανάλυση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και την απίστευτη οργή του ελληνικού λαού. Έναν χαρακτήρα ανθρώπινο. Γιατί στις μέρες μας, φαίνεται πως οι ταμπέλες που βάζουμε μπροστά από τις –και καλά- παγιωμένες απόψεις μας τις επηρεάζουν βαθύτατα. Γι’αυτό, αντί να χαρακτηρίζουμε τα πάντα γύρω μας με βάση πολιτικές ορολογίες που δεν ξέρουμε καλά καλά τι σημαίνουν, καλύτερο είναι να τις χαρακτηρίζουμε με βάση το επίκτητο αίσθημα της ξεχασμένης ανθρωπιάς μας.

Οποιοσδήποτε άνθρωπος που έχει ανοίξει την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τον υπολογιστή του, ένα περιοδικό ή έχει βγει από το σπίτι του, έχει σίγουρα ενημερωθεί για τα γιγνόμενα. Συνελήφθησαν τα ηγετικά -κατά κύριο λόγο- στελέχη του πολιτικού κόμματος της Χρυσής Αυγής. Ο χαρακτηρισμός αυτός, δηλαδή «πολιτικό κόμμα», χαρακτηρίστηκε ως μανδύας. Ένας μανδύας ο οποίος κάλυπτε την εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής, και της επέτρεπε να δρα ελεύθερα, καταχραζόμενος την ελευθερία ‘ιδεολογιών’ που έχει κάθε πολιτικό κόμμα. Η λέξη «ιδεολογιών» βρίσκεται εντός εισαγωγικών, για τον απλούστατο λόγο ότι όταν κάποια μέλη της κοινωνίας σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο για κάποια θέματα, ή ακόμα ξεχνούν ότι υπάρχουν εναλλακτικές απόψεις στο κατεστημένο, τότε πρόκειται για ηγεμονία, σύμφωνα με τον Αντόνιο Γκράμσι. Ορισμένες φορές χρησιμοποιούμε ορολογίες που δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς σημαίνουν και αυτό οδηγεί σε παρεξηγήσεις. Από την άλλη, μπορεί να είναι εντελώς ανόητο να καθόμαστε και να ασχολούμαστε με εννοιολογικές διαφορές τη στιγμή που η χώρα πραγματικά καίγεται. Ίσως είναι η ώρα να σκεφτούμε μήπως αυτές οι εννοιολογικές διαφορές, αυτές οι έντονες ανακρίβειες στον λόγο μας και αυτή η συνεχής ημιμάθεια έχουν συμβάλει στον αναβρασμό αυτής της κοινωνίας. Και αναφέρομαι σ’αυτό διότι όταν χτίζουμε τον συλλογισμό μας πάνω σε ένα άκρως σαθρό και ανακριβές θεμέλιο, είναι λογικό κάποια στιγμή να καταρρεύσει. Και όταν αυτό καταρρεύσει, θα προκαλέσει την οργή, γιατί θα αποκαλυφθεί ακριβώς αυτή η ανακρίβειά του.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε σε τι ακριβώς πιστεύουμε. Είναι σημαντικό να ερευνήσουμε τη σταθερότητα της βάσης πάνω στην οποία θα χτίσουμε την «ιδεολογία» μας. Γιατί αν η ιδεολογία μας δεν είναι καν ιδεολογία, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία τεράστια ηθική αντίθεση. Μια ηθική αντίθεση που «τεστάρει» την ηθική μας, την απογυμνώνει και ενδεχομένως την καθιστά ανήθικη. Η έμμεση αναφορά μου στα γιγνόμενα, η οποία είναι μάλλον σχετικά προφανής γίνεται μονάχα για τη χρήση του παραδείγματος, και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση στοχοποίηση. Το μόνο δίλημμα που ήθελα να θέσω είναι πως, για ποιο λόγο να κατηγορήσει κάποιος εμένα για εννοιολογική εμμονή, ενώ η εμμονή είναι χαρακτηριστικό στοιχείο της ιδεολογίας στην οποία αναφέρομαι; Όπως βλέπετε, ακόμα και αν υποτίθεται πως μιλάω ανοιχτά, δεν έχω αναφερθεί ακόμα στο όνομα αυτής της ιδεολογίας. Όμως, τα άτομα που υποστηρίζουν τη συγκεκριμένη ιδεολογία, ενώ φαίνεται να παίζουν με ανοιχτά τα χαρτιά τους, στην ουσία μιλάνε πολύ αόριστα για να μην αποκαλυφθεί η σαθρότητα της ύπαρξής τους. Είναι πολύ ειρωνικό, λοιπόν, να μιλάμε για εννοιολογική εμμονή, τη στιγμή που αυτή η εμμονή είναι ένας αντιπερισπασμός. Ο λόγος που κρυβόμαστε/κρύβονται/κρύβεται/κρύβεστε (το πρόσωπο είναι μεταβλητό) είναι επειδή αυτός ο αντιπερισπασμός είναι το μόνο τους/του/μας/σας όπλο. Το ξεκάθαρο είναι απλό. Το πολυσύνθετο συνήθως κάτι κρύβει. Κρύβει την αστάθεια της ίδιας του της ύπαρξης πίσω από πομπώδεις λόγους, πίσω από λεπτές υποτιθέμενες εννοιολογικές και πρακτικές διαφορές. Ενδεχομένως, ο κόσμος βαρέθηκε επιτέλους αυτή την κατάμουτρη ειρωνεία και αποφάσισε να ξεγυμνώσει το ψέμα για να βγει στο φανερό η αλήθεια.

Μίλησα λοιπόν για την εμμονή της Χρυσής Αυγής να μην χαρακτηρίζεται ως ναζιστικό ή φασιστικό κόμμα λόγω υποτιθέμενων λεπτών διαφορών. Μίλησα για την υποκρισία της για την εξήγηση που δίνουν για το λάβαρό τους, το οποίο δεν είναι η σβάστιγκα, αλλά ο αρχαιοελληνικός μαίανδρος. Η ανθρώπινη λογική σιχαίνεται την υποκρισία, ειδικά όταν αυτή είναι τόσο φανερή και τόσο προκλητική. Ένας ακόμα λόγος που πολλοί άνθρωποι αντιτίθενται στις απόψεις της Χρυσής Αυγής είναι ακριβώς αυτή η γιγαντιαία υποκρισία, πάνω στην οποία έχουν χτίσει το δικαίωμά τους να μπουν στην Ελληνική βουλή. Ακόμα και ένα φασιστικό κόμμα, σε μια ιδεατή δημοκρατία (την οποία προφανώς δεν έχουμε) θα είχε θέση στη βουλή, μόνο όμως στην περίπτωση που αναλάμβανε πλήρη ευθύνη των πράξεών του και ήταν έτοιμο να πληρώσει και τα σπασμένα. Ενδεχομένως, και η δημοκρατία που επικρατεί στη χώρα μας δεν είναι τόσο δημοκρατική. Όποια κι αν είναι η θέση μας στον πολιτικό τομέα, θεωρητικά πρέπει να σεβαστούμε όλες τις πιθανές απόψεις, όσο ακραίες κι αν είναι. Όμως δεν είμαστε έτοιμοι σε καμία περίπτωση για μια τέτοια ιδεατή δημοκρατία, γιατί όσο και να μας ξενίζει, αυτός ο μισητός «φασισμός» που έχει γίνει καραμέλα στα στόματά μας, δυστυχώς είναι ριζωμένος στην ελληνική κοινωνία με διάφορες μορφές.

Όσο και να μας εκνευρίζει, το γεγονός ότι άκριτα απορρίπτουμε τον φασισμό μας κάνει φασίστες, σύμφωνα πάντα με την αρχή της ιδεατής, ανοιχτής σε όλα δημοκρατίας. Το μεγαλύτερο όμως λάθος είναι ότι κρίνουμε με βάση ένα ιδεατό πολίτευμα. Το πολίτευμα είναι η αντανάκλαση του λαού του οποίου το υιοθέτησε. Ως άνθρωποι δεν είμαστε ιδανικοί, δεν είμαστε τέλεια όντα. Το τέλειο δεν υπάρχει πουθενά γύρω μας, γιατί όλα, όσο αψεγάδιαστα κι αν φαίνονται, με λίγο ταρακούνημα θα φανερωθεί η κακή πλευρά τους. Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του άνθρωπος· δεν είναι σε καμία περίπτωση αψεγάδιαστος. Και το να πιστεύουμε ότι ένα ιδεατό πολίτευμα μας ταιριάζει συνιστά μια εγκληματική υποκρισία από μέρους μας. Κρίνουμε με λάθους όρους. Μια ιδεατή δημοκρατία δε μας ταιριάζει γιατί έχουμε καχύποπτη φύση, όσο κι αν δε θέλουμε να το παραδεχτούμε. Απορρίπτουμε πολλά, σύμφωνα πάντα με το ένστικτό μας, με την ιστορία και με το αίσθημα δικαίου που μας διακατέχει όλους ανεξαιρέτως. Όταν απορρίπτουμε λοιπόν τον φασισμό, αυτό μας κάνει αυτόματα φασίστες; Σε έναν ιδεατό κόσμο, ναι. Στον δικό μας κόσμο όμως όχι. Στον δικό μας κόσμο, τον σύγχρονο, τον ελεύθερο, τον κόσμο γεμάτο δικαιώματα, το να απορρίψουμε τον φασισμό δε μας κάνει φασίστες. Μας κάνει ανθρώπους.

Δεν έχω στόχο να κρίνω τη σύλληψη των στελεχών της Χρυσής Αυγής. Δεν μπορώ να πω αν είναι σωστό ή λάθος. Αυτό που ήθελα όμως να θίξω εξ αρχής ήταν η υπόθεση της Χρυσής Αυγής με τα συσσίτια, και πολύ περισσότερο με την αιμοδοσία. Η Χρυσή Αυγή οργάνωσε συσσίτια, στα οποία όμως υπήρχε μία προϋπόθεση: για να φάει κάποιος, έπρεπε να είναι Έλληνας. Και να φαίνεται στην ταυτότητα παρακαλώ. Αν ο άνθρωπος αυτός είχε γεννηθεί στα 20 μέτρα από τα ελληνικά σύνορα, μέσα στην Αλβανία, αυτό αυτομάτως του αναιρούσε το δικαίωμα να φάει. Και αν αυτός ο άνθρωπος πέθαινε από την πείνα, δεν είχε καμία σημασία.  Και γιατί; Γιατί σύμφωνα με αυτή την ιδεολογία, οι Έλληνες έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα στην επιβίωση σ’αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Η Χρυσή Αυγή επίσης οργάνωσε αιμοδοσία. Οι φιάλες αίματος που θα συγκεντρώνονταν θα δίνονταν αποκλειστικά και μόνο σε Έλληνες. Αν κάποιος αλλοδαπός πέθαινε από αιμορραγία απαγορευόταν να πάρει αυτό το αίμα. Επειδή δε γεννήθηκε στον ελληνικό τόπο.

Για τα παιδιά της θετικής και της τεχνολογικής, κάθε δράση έχει και μία αντίδραση. Για τα παιδιά της θεωρητικής υπάρχει το δοῦναι και το λαβεῖν. Όταν ένας άνθρωπος έχει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, μαζεύει και τις ανάλογες αντιδράσεις. Μπορεί να μην είμαστε τέλειοι. Είμαστε όμως άνθρωποι στην τελική, και το σημαντικότερο στοιχείο που μας χαρακτηρίζει είναι η ανθρωπιά μας, το να βοηθήσουμε τον συνάνθρωπό μας που χαροπαλεύει. Όταν κρίνουμε με δεδομένα διαφορετικά, θα κριθούμε με τα ίδια δεδομένα. Είναι χαραγμένο στην ψυχή μας να βοηθάμε, να δίνουμε, να προσπαθούμε για το κοινό καλό. Μπορείς προφανώς να κρίνεις με βάση χρώμα, ράτσα, εθνικότητα και σεξουαλική προτίμηση. Κανείς δε σου το απαγορεύει. Όταν όμως κρίνεις με έναν τρόπο, θα κριθείς με τον αντίστοιχο. Γιατί μια τέτοια συμπεριφορά βγαίνει από τα όρια της ανθρωπιάς, και μπαίνει στο πεδίο της επικράτησης έναντι των υπολοίπων. Πάντα ξεχνάμε ότι η ομπρέλα που μας καλύπτει όλους πάνω γράφει «άνθρωποι». Πολλοί βγαίνουμε από κάτω και συμπεριφερόμαστε σαν κτήνη, γιατί πολύ απλά χάσαμε κάθε είδος ανθρωπιάς. Όταν όμως δε συμπεριφέρεσαι σαν άνθρωπος, δε θα κριθείς σαν άνθρωπος. Όταν έκαναν τη συγκεκριμένη αιμοδοσία, έδρασαν ανιδιοτελώς απέναντι μονάχα στους Έλληνες. Να με συγχωρείτε, αλλά εμένα αυτό δε μου φτάνει. Ρωτάω εσένα, τον οπαδό αυτής της άποψης. Αν ήταν η μητέρα σου στο νοσοκομείο και χρειαζόταν μία μπουκάλα αίμα 0 ρέζους αρνητικό και υπήρχε μόνο μία. Μόνο μία, και η μητέρα σου, αν δε της τη χορηγούσαν θα πέθαινε. Θα σκεφτόσουν τότε από πού ήρθε αυτή η μπουκάλα; Από έλληνα, αιγύπτιο, ρώσο, αλβανό η μεξικανό; Η θα σου αρκούσε ότι σου’ρθε από έναν άνθρωπο;

Του Βασίλη Σερβετά